Günde 72.000 ton cevher
Río Blanco vadisinde aylardır kullanılıyorlar: İki HAMM 3412 kompaktör her gün yorulmadan hat üzerinde çalışıyor ve etkileyici bir yapıya gerekli stabiliteyi sağlıyorlar. Konumuz, Til-Til yerleşim bölgesi yakınlarında, Ovejeria'nın 5 km² rezervuarının güney sınırı. Şili şirketi Minería y Montajes Con-Pax S.A. burada tamamen kumdan oluşuyormuş gibi duran devasa, nereredeyse 3 km uzunluğunda bir duvar inşa ediyor.
Bu rezervuarda, bakır üretimi sırasında oluşan cüruf toplanır. Parlak kırmızı metal burada büyük miktarlarda üretilir, çünkü Şili'de dünyanın açık ara en büyük bakır yatakları bulunuyor. Devlete ait olan Codelco şirketi, karmaşık bir mekanik-kimyasal işlemle bakır cevherinden bakır elde eder. Bu sırada atık ürün olarak oluşan cüruf, rezervuarlarda toplanır ve daha sonra başka işlemlere tabi tutulur. Burada düşünülmesi ve çalışılması gereken boyutlar devasadır: Günde yaklaşık 72.000 ton cevher çıkarılır. Bunun %95'i cüruf olarak rezervuara girmektedir. Bu rezervuar üç taraftan dağlarla çevrilidir. Yeni duvar, güney tarafından yapay gölü kapatır. Bu duvar için yapı malzemesinin büyük bir kısmı da bakır üretiminden kaynaklanır, çünkü cürufun içindeki kum ayrılır. Ovejeria'nın yakınındaki vadi dokuz yıldır cüruflarla dolduruluyor. Ortaya çıkan “göl” şimdi 42 m derinliğindedir. Baraj duvarı inşa ederek, doğal havuzun kapasitesi önemli ölçüde artmaktadır: Duvar tamamlandığında cürufu önümüzdeki 50 yıl boyunca depolamak için yeterli hacim mevcuttur.
Zorluk: Kumdan oluşan baraj duvarını sıkıştırmak
Şu anda duvar günden güne, daha doğrusu geceden büyüyor. Çünkü her gece %16-20 oranında nem içeren kum barajın sırtına yığılıyor, ertesi gün buldozerle dağıtılıyor ve 20 cm kalınlığında katmanlar halinde sıkıştırılıyor. Bu yöntem, planlanan baraj yüksekliği ve genişliğine ulaşılana kadar devam edecek. 32 m yüksekliğindeki baraj duvarı tamamlandığında, rampa sırttan bitişik vadiye 130 m kadar uzanacaktır. Bu, %22 ile %30 arasında bir eğimle yapılacaktır. Başlangıçta Şilililer geleneksel bir yöntem kullanarak bir römork silindirini çeken bir buldozer kullanarak kumu sıkıştırmaya çalıştılar. Bu yöntemin dezavantajı: Sıkıştırılmış alan üzerinde geriye doğru sürüşte buldozerin zinciri kuma girer ve malzemeyi tekrar gevşetir. Bu nedenle Con-Pax'taki mühendisler, yapışmayan kumu yeterince iyi sıkıştıran ve 30° 'lik bir eğimde bile tam çekiş sağlayan bir silindir arıyorlardı. Bu araştırma kaçınılmaz olarak onları Hammtronic'li 3000 serisi HAMM kompaktörlere yönlendirdi.
Çözüm: Hammtronic'li 3412 kompaktör
Bu kompaktörler, modern kompaktörlerin "dağ keçisi" olarak adlandırılabilir. Mikroişlemci kontrollü kullanım ve kontrol sistemi olan Hammtronic, tüm motor ve sürüş fonksiyonlarını izler. Çalıştırma, fren ve hızı kontrol eder. Ayrıca sınır yük kontrolü etkin bir şekilde motoru aşırı yüke karşı korur. Şili'deki uygulama için önemli: Akıllı Hammtronic otomatik kayma kontrolünü devralır, tekerlekleri ve tamburları sürekli olarak izler ve tahrik motorlarının kullanılabilir torkunu sürekli olarak ayarlar. Bu şekilde çekiş her zaman en uygun seviyededir ve sıkıştırılacak zeminin türü, profili ve eğimine bakılmaksızın tekerleğin boşa dönmesi etkili bir şekilde önlenir.
Mühendisler 2004 sonbaharındaki ilk denemelerden hemen etkilendiler. Kompaktörlerin performansı konusunda çok heyecanlı olduklarından, çalışma ağırlıkları 12 ton olan iki cihaz almaya karar verdiler. O zamandan beri bu cihazlar her gün yaklaşık 7.400 metreküp kum sıkıştırdılar. Silindir şeması 6 geçiş öngörüyor, buna bir çıkış ve bir iniş içeren bir geçiş de dahil.
Kalite iki katına çıktı, emisyonlar yarıya indi
İnşaat mühendisi ve proje yöneticisi Eduardo Araos, sıkıştırma kalitesi konusunda çok heyecanlı. Buldozerle sıkıştırma, özellikle daha dik noktalarda çok düzensizdi. HAMM teknolojisi sayesinde bu sorun mükemmel şekilde çözüldü. Numuneler ve testler her seferinde duvarın her yerde gerekli yoğunluğa ve mukavemete sahip olduğunu doğruladı. Con-Pax'taki sorumlular ayrıca Almanya'dan gelen silindirler çevre dostu olduğu ve aynı zamanda işletme maliyetlerini düşürdüğü için oldukça memnunlar: Çok düşük yakıt tüketimine sahip iki Hammtronic kompaktörün her biri “çok sık susayan” motorlara sahip iki cihazın yerini aldı. Ek olarak, römork silindirli buldozerin tersine, kompaktörler ters yönde hareket ederken de sıkıştırmaya devam eder. Bu yüzden daha az geçiş gereklidir. Sonuç olarak, bu etkiler aniden CO2 emisyonlarını yarıya indirdi.
Maksimum kullanılabilirlik
Kompaktörler bu proje üzerinde 3 yıldır sürekli olarak çalışıyorlar. Makine başına yılda 5000 çalışma saati ile sansasyonel bir düzeyde iyi kullanılabilirlik sağlıyorlar. Bunun için üç nokta çok önemlidir: İlk olarak, HAMM silindirlerin sağlam ve hassas bir şekilde çalışması. İkincisi, işletmeci Con-Pax tarafından düzenli bakım ve denetim. Üçüncüsü, HAMM'ın Santiago de Chile merkezli Şili bayisi Salinas y Fabres'in servis müdürü Alejandro Saballa'nın teknik bilgisi ve yedek parçalar ile sunduğu mükemmel destek.
Baraj yapımında yeni uygulama tespit edildi
Con-Pax, son derece yüksek tırmanma yeteneği olan HAMM silindirlerin potansiyelini kabul etti ve gelecekteki diğer projelerde de bu performanstan faydalanmaya devam edecek. HAMM kompaktörlerin tırmanma kabiliyeti, inşaat mühendislerinin yeni tasarım çözümleri bulmalarını sağladı. Yeni barajlar için yapılan güncel planlamalar da bunun altını çiziyor: Silindirlerin yüksek tırmanma kabiliyetinden dolayı, öncekinden daha yüksek açılarda çalışabiliyorlar. HAMM'ın teknolojisi bunu mümkün kıldı.